Tijdens LonCon waren er vele panels over het schrijversvak. Esther Scherpenisse woonde er meerdere bij. In dit artikel vertelt ze over het panel ‘The Problem with Making a Living Writing SF&F: Have We Become Too Niche?’. Het ging er dus om hoe je je brood verdient met FSF schrijven. En of dat eigenlijk wel mogelijk is.

Door: Esther Scherpenisse

Van schrijven je beroep maken is de droom van vele schrijvers. Maar slechts enkelen weten met hun schrijven genoeg te verdienen om er echt van te leven. In dit panel bespraken vijf succesvolle auteurs of het mogelijk is om je brood te verdienen met het schrijven van fantasy en sciencefiction. En hoe (de meesten van) hen dat gelukt is.

Hoe kregen zij het voor elkaar om te schrijven voor hun beroep?
Tim Susman heeft dat vooral te danken aan het feit dat hij nog steeds alle rechten op zijn eigen werk bezit. “Daar verdien ik nog steeds aan.” Het is ook erg veel geluk, vindt Scott Lynch, en een redacteur die van je werk houdt, helpt ook. Maar: “Original passion is the only certainty an author can offer, other than luck.” En daarbij moet je niet al teveel rekening houden met de markt. Juliet E. McKenna: “Ik zag gewoon het boek dat er nog niet was, en besloot dat te gaan schrijven.”

Leslie Ann Moore is nog geen fulltime schrijver, maar werkt als dierenarts. Zij is ontdekt via een website: daar publiceerde ze een deel van haar boek, waarop iemand riep dat ze het moest opsturen naar een uitgever die op dat moment op zoek was. Dat deed ze dus. Gespreksleider Thomas Olde Heuvelt kreeg in het begin het grootste deel van zijn inkomsten doordat hij zelf zijn boeken ging verkopen op beurzen en festivals.

Dus hoe belangrijk is het eigen initiatief van een auteur?
Heel belangrijk, aldus Tim Susman. Hij verzet zich tegen de mythe dat een auteur alleen maar op een kamer kan gaan zitten schrijven. “Zelfpromotie is belangrijk. Je verbinden met fans is belangrijk. Je moet niet achterover zitten.” Juliet E. McKenna, die begon in de tijd van vóór de sociale media, beaamt dit: “Zelfs toen was ik al bezig om op scholen langs te gaan om mijn boek te promoten.”

Het belang van een goede relatie met uitgever, redacteur en agent
Ook de relatie met je uitgever en je redacteur – en in landen waar dat speelt de agent – spelen een grote rol. Juliet E. McKenna: “Je moet een agent hebben die je helpt.” Scott Lynch: “Je moet ook de juiste relatie hebben met je uitgever. Je werkt niet voor hem; jullie zijn zakenpartners. En dat geldt ook voor agents. Het is belangrijk om dat onderscheid te maken.” Zorg er dus altijd voor dat je goede contractuele afspraken maakt. En dat je iemand inhuurt die voor je kan kijken naar een contract als je zelf niet zo goed bent in het begrijpen van contractuele taal. Want die persoon kan zorgen voor de beste deal voor jou als schrijver.

Hoe kunnen nieuwe mensen doorbreken?
Je moet je eigen advocaat zijn, vindt Tim Susman. Je moet zelf kijken waar je binnen kunt komen, waar je doelgroep zit. En die is tegenwoordig vrij groot, in vergelijking met een paar jaar geleden. Fantasy en sciencefiction zijn veel meer mainstream dan ze ooit geweest zijn. Meer mensen dan ooit lezen en waarderen het speculatieve genre. Leslie Ann Moore: “Paranormal fantasy en romance fantasy zijn nu bijvoorbeeld heel groot.”

Opnieuw benadrukken de auteurs het belang van social media. Maar: zorg er wel voor dat je daar niet alleen maar bent om jezelf of je werk te promoten. “Je moet echt een band ontwikkelen met de mensen daar.” Daar heb je misschien oefening voor nodig, zegt Scott Lynch, die toegeeft dat hij er zelf niet meteen een held in was. “Maar wees menselijk, wees authentiek.” Voor iemand die dat niet kan, heeft het geen zin om op social media aanwezig te zijn.

Wat zijn jullie tips voor schrijvers die willen leven van het schrijven?
Thomas Olde Heuvelt: “Blijf je werk verkopen, ook al is het wat ouder. Daar blijft geld door binnenkomen.”
Juliet McKenna: “Zorg dat je voor een jaar geld op de bank hebt staan, zodat je je rekeningen kunt betalen.”
Tim Susman: “Zorg dat je betaald krijgt voor dingen die je al gedaan hebt. Maak bijvoorbeeld een audiobook van een verhaal dat je al hebt geschreven. Zelfs als het dingen zijn waarvoor je je een beetje schaamt, zijn er altijd nog wel mensen die er geld voor willen betalen.”
Leslie Ann Moore grapt: “Don’t quit your day job. Of zorg dat je een rijke partner treft.” Er wordt gelachen. “Maar serieus,” zegt ze daarna, “je hoeft niet te stoppen met werken. Sommige mensen, zoals ikzelf, hebben die stimulans van het werken juist nodig.”
Scott Lynch: “Bedenk ook dat het niet allemaal vandaag hoeft. Sommige auteurs hebben hele carrières voordat ze doorbreken. Iedereen komt op een ander tijdstip aan. Overigens, de meeste beroemde auteurs uit de ‘golden age of sf’ hadden er baantjes naast. Sommigen schreven softporno voor tijdschriften. Anderen versloegen honkbalwedstrijden. En ik verzeker je dat geen van hen honkbal speelde.”
Tim Susman voegt toe: “Hou de dingen onder controle die je onder controle kunt houden, je schrijven, maak je geen zorgen over de rest, en promoot jezelf. Stop daar de meeste energie in.”